Vogelmuur (Stellaria media): een ster tegen jeuk
Een aantal inheemse kruiden kunnen ingezet worden tegen jeuk, zoals Grote Brandnetel, Vogelmuur, Grote Klis en Smalle en Grote Weegbree. Deze kruiden worden jeukstillers of antipruritica genoemd. Ze bevatten inhoudsstoffen die de jeuk tegengaan en verzachten. Mijn zoon is een groot fan van Vogelmuur. Enkele zomers geleden, toen hij onder de muggenbulten zat, was dit makkelijke recept voor anti-jeukzalf met Vogelmuur het enige wat hielp. En ook de waterpokken kwamen en gingen, zonder dat hij ook maar één blaasje open heeft gekrabd. Als hij tegenwoordig jeuk of muggenbeten heeft, vraagt hij nog altijd steevast om Vogelmuur, vooral nu de brandharen van de eikenprocessierups voor steeds meer problemen zorgen. Dat levert nogal eens rare blikken op in de buitenschoolse opvang of op school. Er wordt dan toch altijd even gecheckt of ik geen bezem tussen mijn benen heb. Maar goed, het helpt! Kind blij, Mama blij. En juf zwaar onder de indruk, ook fijn.
Vogelmuur (Stellaria media) is een klein inheems plantje uit de Anjerfamilie (Caryophyllaceae) met kronkelige stengels en onooglijke, maar sierlijke stervormige bloempjes met een diameter van ongeveer 5 millimeter. Deze bloempjes bestaan uit 5 witte kroonblaadjes die diep ingesneden zijn, daarom lijken het er 10. Als je een stengeltje beetpakt en in de lengterichting uit elkaar trekt, lijkt het of de buitenkant van de stengel als een 'hoesje' om de binnenkant zit. Het lijkt een beetje op het afstrippen van een elektriciteitskabel! Dit en de eerder genoemde ingesneden kroonblaadjes zijn twee van de belangrijkste kenmerken waaraan je Vogelmuur kunt herkennen. Het is één van de meest voorkomende (on)kruiden op het noordelijk halfrond, dus je kunt het werkelijk overal in het wild vinden. Medicinaal worden de bovengrondse delen gebruikt. Deze kunnen het hele jaar geoogst worden, maar zijn het rijkst aan inhoudsstoffen in de lente.
Vogelmuur is een kruid dat sinds mensenheugenis wordt ingezet bij huidaandoeningen, jeuk, wondbehandeling en de verhindering van lelijke littekens. Het bevat interessante werkzame inhoudsstoffen zoals saponinen, mineralen, flavonoïden en ontstekingsremmende polysacchariden. Daarnaast is het nuttig voor de versterking van het immuunsysteem door een ruime hoeveelheid antioxidanten en wordt het ingezet bij luchtweg- en spijsverteringsklachten. Onder andere. Een echte ster dus!
Hieronder een makkelijk en verkoelend recept voor anti-jeukzalf.
RECEPT: Anti-jeukzalf
Wat heb je nodig?
- 55 g olijfolie
- 10 g verse Vogelmuur
- 4 g bijenwas of 3 g candelillawas (vegan)
- 6 druppels Lavendel etherische olie
- 3 druppels Pepermunt etherische olie
- Een keukenweegschaal
- Een kleine jampot
- Een fornuis
- Een pan
- Een fijne zeef
- Een maatbeker
- Een zalfpot
Aan de slag!
Stop de verse Vogelmuur in een kleine jampot samen met de olijfolie en laat de olie 48 uur au bain-marie trekken op 40-50°C. Zeef de kruidenolie door een fijne zeef. Weeg 45 g van de kruidenolie af in een hittebestendige maatbeker. Voeg de bijenwas (of candelillawas) toe en verwarm het au bain-marie op een laag vuur tot alles gesmolten is. Bijenwas smelt bij ongeveer 65⁰C. Candelillawas heeft een iets hoger smeltpunt. Zet het fornuis uit en laat het mengsel al roerend afkoelen tot ongeveer 40⁰C. Voeg de etherische oliën toe (net vóór het mengsel weer helemaal stijf is) en roer ze goed door het mengsel. Als je de zalf ook voor kinderen wilt gebruiken, laat dan de Pepermunt etherische olie weg en gebruik enkel Lavendel. Giet het mengsel meteen in de lege zalfpot en laat hard worden. De anti-jeukzalf kun je gebruiken bij muggenbeten, waterpokken en werkt ook bij jeuk die wordt veroorzaakt door de brandharen van de eikenprocessierups. Ben je nog niet overtuigd van de jeukstillende werking van vogelmuurzalf? Lees dan eens deze ervaring van een van de deelnemers aan de kruidencursus Making sense(s) of herbs:
Kennismaken met Scent & Spice?
Schrijf je in voor de nieuwsbrief en ontvang 2 cadeaus in je mailbox.
- Gratis receptenboek met 12 verrassende kruidenrecepten
- Gratis videoserie over effectiviteit van plantenstoffen
Deze videoserie geeft je een mooie inkijk in de wereld van de etnobotanie en maakt je bewust van het belang van effectief gebruik van planten in culinaire, medicinale en cosmetische toepassingen.
Was je nét te laat met dit recept en heb je jezelf al helemaal opengekrabd? Dan ben je misschien op zoek naar een goede wondzalf met Gewone smeerwortel of Goudsbloem. Of ben je geïnspireerd geraakt door het prachtige Vogelmuur? Kijk dan eens hier voor een lekker voorjaarsrecept.
In de cursus Making sense(s) of herbs (eventueel volledig online te volgen, maar ook als online cursus met inspirerende praktijkdagen) leer je alles over de verschillende plantenstoffen van planten die bij wijze van spreken tussen de stoeptegels voor jouw deur of in de dichtstbijzijnde berm staan. Daarnaast leer je, naast de in dit recept genoemde planten, nog veel meer kruiden toe te passen. Vraag vandaag nog de brochure aan!
En ten slotte, vond je dit artikel interessant en wil je op de hoogte gehouden worden als er nieuwe artikelen en recepten op deze website verschijnen? Schrijf je dan nu in voor mijn nieuwsbrief of like mijn Facebookpagina. Allebei mag natuurlijk ook!
12 Reacties
Gemma overbeek
Wat ben ik blij met je recept, het is precies waar ik naar op zoek ben!! Alleen zie ik niet alle ingrediënten. Kan het zijn dat de hoeveelheid olie in je recept is weggevallen?
Scent & Spice
Bedankt Gemma, graag gedaan! Ik heb het probleempje opgelost, het lijkt erop dat het alleen optreedt met een iPhone. Het gaat dus om 55 gram olijfolie 🙂 Veel plezier met het recept!
Ingelies
waarom begin je met 55gr olijfolie terwijl je maar 45gr nodig hebt?
Scent & Spice
Goeie vraag, Ingelies! Ik begin met iets meer olijfolie, omdat je altijd wat van de olie kwijtraakt door de kruiden erin te laten trekken en ze vervolgens af te zeven. Vaak blijft er wat olie in de plantendelen achter. Voor de zekerheid maak ik dus altijd iets meer. Groetjes. Nele
Petra
Hallo Nele,
Mag ik ook een andere olie gebruiken? Ik hou niet van olijfolie. Is kokosolie en optie of koolzaadolie?
Scent & Spice
Hallo Petra,
Kokosolie is iets lastiger af te zeven, koolzaadolie is zeker ook een optie. Beide zijn mogelijk!
Gonny
Hallo Nele,
Ik zou graag en anti-jeuksmeersel voor mijn kat maken. Weet je misschien of bijenwas en vogelmuur giftig zijn voor katten?
Scent & Spice
Hoewel ik het niet zeker weet, denk ik dat bijenwas en vogelmuur geen problemen opleveren. Maar ik zou zeker geen etherische oliën toevoegen als het voor je kat is.
Jolanda van Dieren
Hallo Nele, n vraag. Je vertelt dat het vogelmuur ook super anti oxidanten bevat….hoe gebruik je het dan? Thee? Soep? Of beter tinktuur?
En nog even complimenten over de lessen die jij geeft…. dankjewel 🎩
Scent & Spice
Vers eten (in een salade bijvoorbeeld) is voor antioxidanten het beste, dus zo weinig mogelijk verwarmen en verwerken. Hopelijk heb je hier iets aan en bedankt voor het compliment!
Martine
Even een vraagje,
Gaat het hier alleen om de bloemetjes van de vogelmuur die je gebruikt of ook bladeren en/of de stengel? Ik verneem het graag om het recept eens te proberen!
Scent & Spice
Het gaat om de bloeiende bovengrondse delen, dus bloem, blad en stengel 🙂